ചൊവ്വയിലെ "ഏലിയൻ ഡോർ

ഒരു വ്യാഴവട്ടക്കാലമായി ചൊവ്വയിൽ പര്യവേഷണം നടത്തുന്ന നാസയുടെ ക്യൂരിയോസിറ്റി മാർസ് റോവർ, 2022 മെയ് 7 ന്, അതിൻ്റെ 3,466-ാമത് ചൊവ്വ ദിനത്തിൽ കൗതുകകരമായ ഒരു ചിത്രം പകർത്തി.  "ഈസ്റ്റ് ക്ലിഫ്സ്" മേഖലയിൽ നിന്നെടുത്ത ചിത്രം വ്യാപകമായ ശ്രദ്ധയും ഊഹാപോഹങ്ങളും സൃഷ്ടിച്ചു.  

കാരണം, മലയിലേക്ക് വെട്ടിയുണ്ടാക്കി മലയുടെ ഉള്ളിലേക്ക് തുറക്കുന്ന തുരങ്കത്തിന്റേതു പോലൊരു കവാടമാണ് ചിത്രത്തിലുള്ളത്. അന്യഗ്രഹ ജീവികളുടെ താവളത്തിലേക്ക് തുറക്കുന്ന വാതിലാണ് ഇതെന്നായിരുന്നു ഗൂഢാലോചന സൈദ്ധാന്തികരുടെയും (Conspiracy theorist) മറ്റും പ്രധാന പ്രചാരണം.  ഇത് സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ ചർച്ചകൾക്ക് വഴിതുറന്നു.  എന്നിരുന്നാലും, പ്രതിഭാസം വ്യക്തമാക്കാൻ നാസ ശാസ്ത്രജ്ഞർ ഇടപെട്ടു.  

നാസയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, ചൊവ്വയിലെ പാറക്കൂട്ടങ്ങളിൽ സ്വാഭാവികമായ വിള്ളലുകൾ സംഭവിക്കാറുണ്ട്. ഇങ്ങനെയുള്ള നിരവധിയായ വിള്ളലുകൾ ഒത്തുചേർന്ന ഒരു ഭാഗത്തെ പാറക്കഷണം അടർന്നു മാറി രൂപപ്പെട്ട വിടവാണ് ചിത്രത്തിൽ കാണുന്നത്.  ഭൂമിയിലും ചൊവ്വയിലും ഇത്തരം വിള്ളലുകൾ സാധാരണമാണ്.  ഈ വിടവിന് ഒരു നായക്കൂടിന്റെ വാതിലിനോട് താരതമ്യപ്പെടുത്താവുന്നവിധം ഏകദേശം 30 സെൻ്റീമീറ്റർ ഉയരവും 40 സെൻ്റീമീറ്റർ വീതിയുമാണുള്ളത്.  

ചൊവ്വയിലെ പാറക്കൂട്ടങ്ങളിലെ വിടവ് ദുരൂഹമായ വാതിലാണെന്ന് കരുതാനിടയായ പ്രതിഭാസമാണ് 'പാരിഡോലിയ'. ക്രമരഹിതമായ വസ്തുക്കളിലോ പ്രകൃതിദൃശ്യങ്ങളിലോ പരിചിതമായ രൂപങ്ങൾ കാണാനുള്ള പ്രവണതയെ പാരിഡോലിയ എന്ന് വിളിക്കുന്നു.  നമ്മുടെ മസ്തിഷ്കം പാറ്റേണുകളോ രൂപങ്ങളോ തിരിച്ചറിയുമ്പോഴാണ് ഈ മാനസിക പ്രതിഭാസം സംഭവിക്കുന്നത്, ഇത് പലപ്പോഴും തെറ്റായ വ്യാഖ്യാനത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്നു. കഥകളോ സിദ്ധാന്തങ്ങളോ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിന് ബന്ധമില്ലാത്ത സംഭവങ്ങളോ വസ്തുക്കളോ ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരു അവസ്ഥയായ അപ്പോഫീനിയയിലേക്ക് ഇത് നയിച്ചേക്കാം. 

ഏതായാലും നാസയുടെ വിശദീകരണം തെറ്റിദ്ധാരണകൾ ഇല്ലാതാക്കാൻ സഹായിക്കുകയും ശാസ്ത്രീയമായ വ്യക്തതയുടെ പ്രാധാന്യം അടിവരയിടുകയും ചെയ്യുന്നു. 

1976-ൽ വൈക്കിംഗ് 1 എടുത്ത "ഫേസ് ഓൺ മാർസ്" ചിത്രം ആദ്യം പുറത്തിറങ്ങിയപ്പോഴും  ഊഹാപോഹങ്ങളുടെ ഒരു പ്രവാഹം തന്നെ സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടു. അന്യഗ്രഹജീവികൾ ചൊവ്വയിൽ കൊത്തിയെടുത്ത മുഖം എന്ന ആശയം ആളുകളുടെ ഇടയിൽ അത്രമാത്രം വേരൂന്നുകയും, 2000-ൽ മിഷൻ ടു മാർസ് എന്ന സയൻസ് ഫിക്ഷൻ സിനിമയുടെ റിലീസിന് കാരണമാവുകയും ചെയ്തു.   

അതു പോലെ ചൈനയുടെ Yutu 2 റോവർ ഒരു ക്യൂബ് ആകൃതിയിലുള്ള ഒരു വസ്തുവിന്റെ ചിത്രം പിടിച്ചിരുന്നു, അതിനെ "ചന്ദ്രനിലെ വീട്" എന്നായിരുന്നു പ്രചരണം.   

പ്രകൃതിദൃശ്യങ്ങളിലോ നിത്യോപയോഗ വസ്തുക്കളിലോ ദൈവിക രൂപങ്ങൾ കാണുന്നത്, കരിഞ്ഞ ചപ്പാത്തിയിലോ വികൃതമായ പ്ലാസ്റ്റിക് കസേരയിലോ മുഖങ്ങൾ തിരിച്ചറിയുക, ക്രമരഹിതമായ കാര്യങ്ങളിൽ പരിചിതമായ പാറ്റേണുകൾ തിരിച്ചറിയുക എന്നിവ പാരിഡോലിയ എന്ന മനഃശാസ്ത്രപരമായ പ്രതിഭാസമാണ്. 

പാരിഡോലിയയും അപ്പോഫീനിയയും മസ്തിഷ്കത്തിൻ്റെ സാധാരണ പ്രവർത്തനത്തിൻ്റെ ഫലമായുണ്ടാകുന്ന വൈജ്ഞാനിക പക്ഷപാതങ്ങളാണ്, അല്ലാതെ പ്രവർത്തന വൈകല്യമല്ല.  എന്നിരുന്നാലും, അങ്ങേയറ്റത്തെ പ്രകടനങ്ങൾ മാനസികാരോഗ്യ അവസ്ഥകളെ സൂചിപ്പിക്കാം. 

ഈ പ്രതിഭാസങ്ങൾക്ക് ഭാവനയെ ഉണർത്താൻ കഴിയുമെങ്കിലും, ഊഹക്കച്ചവടത്തെ ശാസ്ത്രീയ വസ്തുതയിൽ നിന്ന് വേർതിരിക്കുന്നത് നിർണായകമാണ്.  പാരിഡോലിയയും അപ്പോഫീനിയയും മനസ്സിലാക്കുന്നത് പാരാനോർമൽ ക്ലെയിമുകളോട് വിമർശനാത്മകവും സൂക്ഷ്മവുമായ സമീപനം സാധ്യമാക്കുന്നു.