32- ശാസ്ത്രം 1

 ശാസ്ത്രം: അറിവിൻ്റെ അനന്തമായ ലോകത്തേക്കുള്ള വാതിൽ 

പ്രപഞ്ചത്തെക്കുറിച്ചുള്ള മനുഷ്യൻ്റെ ജിജ്ഞാസയ്ക്ക് അതിരുകളില്ല. നാം ജനിച്ചുവീണ ഈ ലോകത്തെയും അതിനപ്പുറമുള്ള അനന്തമായ വിസ്തൃതിയെയും അറിയാനും മനസ്സിലാക്കാനും ഓരോ മനുഷ്യനും ഒരു ജന്മവാസനയുണ്ട്. ഈ ജിജ്ഞാസയിൽ നിന്നാണ് ശാസ്ത്രം എന്ന ചിന്താരീതി രൂപംകൊള്ളുന്നത്. തെളിവുകൾ, പരീക്ഷണങ്ങൾ, വിമർശനാത്മകമായ ചിന്ത എന്നിവയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ പ്രകൃതിലോകത്തെ ചിട്ടയായി പഠിക്കുന്ന ഒരു വിജ്ഞാനശാഖയാണ് ശാസ്ത്രം. മനുഷ്യശരീരത്തിൻ്റെ സങ്കീർണ്ണമായ ഘടന മുതൽ പ്രപഞ്ചത്തിൻ്റെ അതിവിശാലമായ വ്യാപ്തി വരെ, നമുക്ക് ചുറ്റുമുള്ള ലോകത്തെക്കുറിച്ചുള്ള അടിസ്ഥാനപരമായ ചോദ്യങ്ങൾക്ക് ഉത്തരം നൽകാൻ ശാസ്ത്രം നിരന്തരം ശ്രമിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു.

ശാസ്ത്രീയ രീതി എന്നത് ഒരു ലളിതമായ കാര്യമല്ല. കൃത്യമായ നിരീക്ഷണങ്ങളിലൂടെ ഒരു പ്രശ്നം തിരിച്ചറിയുകയും, അതിനൊരു താൽക്കാലിക വിശദീകരണം അഥവാ അനുമാനം (Hypothesis) രൂപപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. പിന്നീട്, ഈ അനുമാനം ശരിയാണോ എന്ന് പരീക്ഷിക്കാൻ കൃത്യമായ പരീക്ഷണങ്ങൾ ആസൂത്രണം ചെയ്യുകയും നടത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. പരീക്ഷണങ്ങളുടെ ഫലങ്ങളെ ശ്രദ്ധാപൂർവ്വം വിശകലനം ചെയ്തുകൊണ്ട് അനുമാനം ശരിയാണോ തെറ്റാണോ എന്ന് ശാസ്ത്രജ്ഞർ വിലയിരുത്തുന്നു. ഈ കണ്ടെത്തലുകൾ ലോകത്തെ അറിയിക്കുകയും, മറ്റ് ശാസ്ത്രജ്ഞർക്ക് ഈ പരീക്ഷണങ്ങൾ ആവർത്തിക്കാനും ഫലങ്ങൾ പരിശോധിക്കാനും അവസരം നൽകുന്നു. ഈ സ്ഥിരീകരണത്തിൻ്റെയും പുനഃപരിശോധനയുടെയും ഒരു നീണ്ട പ്രക്രിയയിലൂടെയാണ് ശാസ്ത്രീയ അറിവ് മുന്നോട്ട് പോകുന്നത്. ശാസ്ത്രീയ അറിവ് ഒരിക്കലും പൂർണ്ണമല്ല; പുതിയ തെളിവുകൾ ലഭിക്കുമ്പോൾ അത് പുതുക്കപ്പെടാനും പരിഷ്കരിക്കപ്പെടാനും സാധ്യതയുണ്ട്.

ഒരു നല്ല ശാസ്ത്രജ്ഞൻ എപ്പോഴും വിമർശനാത്മകമായി ചിന്തിക്കുന്ന ഒരാളായിരിക്കണം. ലഭ്യമായ തെളിവുകളെ വസ്തുനിഷ്ഠമായി വിലയിരുത്താനും, നിലവിലുള്ള ധാരണകളെ ചോദ്യം ചെയ്യാനും, മുൻധാരണകളുടെ കെണികളിൽ വീഴാതിരിക്കാനും അവർക്ക് കഴിയണം. ശാസ്ത്രീയ അറിവ് ഒരിക്കലും ഒരു വ്യക്തിയുടെ അധികാരത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതല്ല, മറിച്ച് അനുഭവപരമായ തെളിവുകളുടെയും പരീക്ഷിക്കാവുന്ന അനുമാനങ്ങളുടെയും ബലത്തിലാണ് നിലനിൽക്കുന്നത്. ഉദാഹരണത്തിന്, ഒരു പുതിയ രോഗം പടർന്നുപിടിക്കുമ്പോൾ, ഒരു ശാസ്ത്രജ്ഞൻ ആ രോഗം എങ്ങനെ ഉണ്ടാകുന്നു, എങ്ങനെ പടരുന്നു, അതിനുള്ള ചികിത്സ എന്താണ് എന്നതിനെക്കുറിച്ച് പഠനം നടത്തുന്നു. അവർ വ്യക്തിപരമായ വിശ്വാസങ്ങളെക്കാളും, കിംവദന്തികളെക്കാളും, ലഭിച്ച ശാസ്ത്രീയ തെളിവുകൾക്ക് പ്രാധാന്യം നൽകുന്നു.

ലോകത്തെക്കുറിച്ചുള്ള നമ്മുടെ കാഴ്ചപ്പാടുകൾ രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിലും, പരിസ്ഥിതി, ആരോഗ്യം, സാങ്കേതികവിദ്യ തുടങ്ങിയ സുപ്രധാന വിഷയങ്ങളിൽ തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കുന്നതിലും ശാസ്ത്രം ഒരു നിർണായക പങ്ക് വഹിക്കുന്നു. അതുകൊണ്ടുതന്നെ, ശാസ്ത്രീയ സാക്ഷരത ഇന്നത്തെ ലോകത്തിൽ ഒഴിച്ചുകൂടാനാവാത്ത ഒന്നാണ്. ശാസ്ത്രീയ വിഷയങ്ങളെക്കുറിച്ച് അറിയാനും, വിമർശനാത്മകമായി ചിന്തിക്കാനും, തെളിവുകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കാനും ഒരു വ്യക്തിക്ക് കഴിയണം. ഒരു ജനാധിപത്യ സമൂഹത്തിൽ, ശാസ്ത്രീയ സാക്ഷരതയുള്ള പൗരന്മാർക്ക് മാത്രമേ അറിവോടെയുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പുകൾ നടത്താനും, ശാസ്ത്രീയ വിഷയങ്ങളിലുള്ള പൊതു സംവാദങ്ങളിൽ ക്രിയാത്മകമായി പങ്കുചേരാനും സാധിക്കൂ.

ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 51 എ (എച്ച്) ശാസ്ത്രീയ മനോഭാവത്തിൻ്റെയും വിമർശനാത്മക ചിന്തയുടെയും പ്രാധാന്യം എടുത്തുപറയുന്നു. ഓരോ പൗരനും ശാസ്ത്രീയ മനോഭാവം, മാനവികത, അന്വേഷണ ത്വര, പരിഷ്കരണ ചിന്ത എന്നിവ വളർത്തേണ്ടത് ഒരു കടമയാണെന്ന് ഭരണഘടന അനുശാസിക്കുന്നു. കൂടുതൽ അറിവുള്ളതും യുക്തിസഹവുമായ ഒരു സമൂഹത്തെ കെട്ടിപ്പടുക്കുന്നതിൽ വിമർശനാത്മക ചിന്തയുടെയും സംശയവാദത്തിൻ്റെയും പങ്ക് എത്ര വലുതാണെന്ന് ഈ ഭരണഘടനാപരമായ ഊന്നൽ വ്യക്തമാക്കുന്നു.

ശാസ്ത്രീയ മനോഭാവം കേവലം കുറച്ച് അറിവുകൾ ഓർമ്മയിൽ സൂക്ഷിക്കുന്നതിലൂടെ നേടാനാവുന്ന ഒന്നല്ല. അതൊരു ചിന്താരീതിയാണ്, ഒരു കാര്യത്തെ സമീപിക്കാനുള്ള പ്രത്യേക മാനസികാവസ്ഥയാണ്. പുതിയ അറിവുകൾ നേടാനും, നിലവിലുള്ള അറിവുകളെ ചോദ്യം ചെയ്യാനും, പരീക്ഷണങ്ങളിലൂടെ സത്യം കണ്ടെത്താനും തയ്യാറുള്ള ഒരു മനസ്സാണിത്. മനുഷ്യൻ്റെ അവസ്ഥയെക്കുറിച്ചും, നാം അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന സങ്കീർണ്ണമായ വെല്ലുവിളികളെക്കുറിച്ചും ആഴത്തിലുള്ള ധാരണ നേടാൻ ഈ ചിന്താരീതി അത്യന്താപേക്ഷിതമാണ്. ശാസ്ത്രീയ അവബോധം വളർത്തുന്നതിലൂടെ, തെളിവുകൾക്ക് പ്രാധാന്യം നൽകുന്നതും, വിമർശനാത്മക ചിന്തയെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതുമായ ഒരു ലോകവീക്ഷണം നമുക്ക് വളർത്താൻ കഴിയും.

ലോകത്തെ മനസ്സിലാക്കുന്നതിനും, മനുഷ്യരാശിയുടെ ക്ഷേമം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനും ശാസ്ത്രം ഒരു ശക്തമായ ഉപകരണമാണ്. ശാസ്ത്രീയ രീതിയും, വിമർശനാത്മക ചിന്തയും, സംശയവാദവും നമ്മുടെ ജീവിതത്തിൽ ഒരു ശീലമാക്കുന്നതിലൂടെ, കൂടുതൽ അറിവുള്ളതും യുക്തിസഹവുമായ ഒരു സമൂഹത്തെ നമുക്ക് കെട്ടിപ്പടുക്കാൻ സാധിക്കും. ആധുനിക ലോകത്തിൻ്റെ സങ്കീർണ്ണതകളിലൂടെ മുന്നോട്ട് പോകുമ്പോൾ, ശാസ്ത്രീയ സാക്ഷരതയും, വിമർശനാത്മക ചിന്തയും, സംശയവാദവും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കേണ്ടതും, തെളിവുകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള തീരുമാനങ്ങളെ പിന്തുണയ്ക്കേണ്ടതും അത്യാവശ്യമാണ്. അങ്ങനെ ചെയ്യുന്നതിലൂടെ, നമുക്കും വരും തലമുറകൾക്കും ശോഭനമായ ഒരു ഭാവി സൃഷ്ടിക്കാൻ കഴിയും.

ശാസ്ത്രീയ മനോഭാവം: യുക്തിയുടെ വെളിച്ചം

ലോകത്തിലെ സങ്കീർണ്ണതകളെ തരണം ചെയ്യാൻ നമ്മെ സഹായിക്കുന്ന ഒരു ശക്തമായ മാനസികാവസ്ഥയാണ് ശാസ്ത്രീയ മനോഭാവം. നമുക്ക് ചുറ്റുമുള്ള ലോകത്തെ മനസ്സിലാക്കുന്നതിൽ മനുഷ്യൻ്റെ പരിശ്രമം, വിമർശനാത്മക ചിന്ത, അറിവ് തേടാനുള്ള ആഗ്രഹം എന്നിവയുടെ പ്രാധാന്യം ഇത് എടുത്തുപറയുന്നു. പ്രവചനങ്ങളിലൂടെയോ അമാനുഷിക ശക്തികളിലൂടെയോ അറിവ് നേടാൻ സാധിക്കില്ല എന്ന ഉറച്ച ബോധ്യത്തിൽ നിന്നാണ് ഈ ചിന്താരീതി ഉടലെടുക്കുന്നത്. മനുഷ്യൻ്റെ നിരീക്ഷണങ്ങളിലൂടെയും, പരീക്ഷണങ്ങളിലൂടെയും, യുക്തിപരമായ ചിന്തയിലൂടെയും മാത്രമേ യഥാർത്ഥ അറിവ് നേടാൻ കഴിയൂ എന്ന് ശാസ്ത്രീയ മനോഭാവം നമ്മെ പഠിപ്പിക്കുന്നു. ഈ സമീപനം നമ്മുടെ ചുറ്റുപാടുകളെയും നമ്മെത്തന്നെയും മനസ്സിലാക്കുന്നതിൽ ശാസ്ത്രത്തിന് വലിയ മുന്നേറ്റം നടത്താൻ സഹായിച്ചിട്ടുണ്ട്.

വെല്ലുവിളികളെ നേരിടാൻ ഒരു ശാസ്ത്രീയ മനോഭാവം നമ്മെ എങ്ങനെ സഹായിക്കുന്നു എന്ന് നോക്കാം. ഇത് നമ്മെ വിമർശനാത്മകവും വിശകലനപരവുമായ ഒരു മനോഭാവത്തോടെ പ്രശ്നങ്ങളെ സമീപിക്കാൻ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു. നാം കാര്യങ്ങളെ നിസ്സാരമായി കാണുകയോ, അമാനുഷിക ശക്തികളാണെന്ന് ആരോപിക്കുകയോ ചെയ്യുന്നില്ല. പകരം, ഓരോ പ്രശ്നത്തിൻ്റെയും അടിസ്ഥാന കാരണങ്ങളും, അവ എങ്ങനെ പ്രവർത്തിക്കുന്നു എന്നതിനെക്കുറിച്ചും മനസ്സിലാക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നു. പരിഹാരങ്ങൾ കണ്ടെത്താൻ നാം നമ്മുടെ ധാർമ്മികവും ബൗദ്ധികവുമായ കഴിവുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു. കൂടാതെ, നിലവിലുള്ള അറിവിനെ ചോദ്യം ചെയ്യാനോ, പുതിയ ആശയങ്ങൾ മുന്നോട്ട് വെക്കാനോ നാം ഭയപ്പെടുന്നില്ല. ഉദാഹരണത്തിന്, ഒരു പുതിയ സാങ്കേതികവിദ്യയെക്കുറിച്ച് കേൾക്കുമ്പോൾ, ശാസ്ത്രീയ മനോഭാവമുള്ള ഒരാൾ അത് എങ്ങനെ പ്രവർത്തിക്കുന്നു, അതിൻ്റെ ഗുണങ്ങളും ദോഷങ്ങളും എന്തൊക്കെയാണ് എന്ന് അന്വേഷിക്കുന്നു. അല്ലാതെ, കേട്ടുകേൾവിയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഒരു നിഗമനത്തിലെത്തുന്നതിനു പകരം, ലഭ്യമായ വിവരങ്ങളെ വിമർശനാത്മകമായി വിലയിരുത്തുന്നു.

ശാസ്ത്രീയ മനോഭാവമുള്ള വ്യക്തികളെ നയിക്കുന്നത് അറിവിനോടുള്ള അടങ്ങാത്ത അഭിനിവേശവും, ചുറ്റുമുള്ള ലോകത്തെ മനസ്സിലാക്കാനുള്ള തീവ്രമായ ആഗ്രഹവുമാണ്. പഠിക്കാൻ എപ്പോഴും കൂടുതൽ ഉണ്ടെന്നും, അറിവിൻ്റെ വെളിച്ചത്തിന് ഇരുണ്ട മേഖലകളെ പോലും പ്രകാശിപ്പിക്കാൻ കഴിയുമെന്നും അവർ തിരിച്ചറിയുന്നു. അവർ അജ്ഞതയിലോ, അന്ധവിശ്വാസങ്ങളിലോ തൃപ്തരല്ല. മനുഷ്യൻ്റെ പുരോഗതിക്ക് തടസ്സമുണ്ടാക്കുന്ന എല്ലാ പരിമിതികളെയും മറികടക്കാൻ അവർ നിരന്തരം പരിശ്രമിക്കുന്നു.

നമ്മുടെ ദൈനംദിന ജീവിതത്തിൽ ഒരു ശാസ്ത്രീയ മനോഭാവം വളർത്തിയെടുക്കുന്നതിന് നമുക്ക് ചില ശീലങ്ങൾ പിന്തുടരാൻ സാധിക്കും. ഒന്നാമതായി, ജിജ്ഞാസ വളർത്തുക. ചോദ്യങ്ങൾ ചോദിക്കുക, ഉത്തരങ്ങൾ തേടുക, ചുറ്റുമുള്ള ലോകത്തെ സസൂക്ഷ്മം നിരീക്ഷിക്കുക. രണ്ടാമതായി, വിവരങ്ങളെ വിമർശനാത്മകമായി വിശകലനം ചെയ്യുക. ലഭ്യമായ തെളിവുകൾ വിലയിരുത്തുക, കാര്യങ്ങൾ അതേപടി വിശ്വസിക്കാതിരിക്കുക. മൂന്നാമതായി, പുതിയ ആശയങ്ങളോട് തുറന്ന മനസ്സോടെ പ്രതികരിക്കുക. നിലവിലുള്ള അറിവിനെ ചോദ്യം ചെയ്യാനും, സംശയങ്ങളെ സ്വാഗതം ചെയ്യാനും തയ്യാറാകുക. നാലാമതായി, പഠനത്തിലൂടെയും, വായനയിലൂടെയും, പുതിയ അനുഭവങ്ങളിലൂടെയും അറിവ് നേടുന്നത് തുടരുക. ഈ ശീലങ്ങൾ നമ്മുടെ ജീവിതത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തുന്നതിലൂടെ, ലോകത്തിലെ സങ്കീർണ്ണതകളെ തരണം ചെയ്യാനും, അറിവോടെയുള്ള തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കാനും നമ്മെ പ്രാപ്തരാക്കുന്ന ഒരു ശാസ്ത്രീയ മനോഭാവം നമുക്ക് വളർത്തിയെടുക്കാൻ കഴിയും.

ശാസ്ത്രീയ രീതി: അറിവ് നേടാനുള്ള മാർഗ്ഗം

ശാസ്ത്രീയ രീതി എന്നത് ലോകത്തെ മനസ്സിലാക്കാനും, പുതിയ അറിവുകൾ കണ്ടെത്താനുമുള്ള ഒരു ചിട്ടയായ പ്രക്രിയയാണ്. ഇത് കേവലം യാദൃശ്ചികമായ കണ്ടെത്തലുകളല്ല, മറിച്ച് കൃത്യമായ ഘട്ടങ്ങളിലൂടെ കടന്നുപോകുന്ന ഒരു അന്വേഷണമാണ്. ഒരു പ്രശ്നം തിരിച്ചറിയുന്നതിൽ നിന്നാണ് ശാസ്ത്രീയ രീതി ആരംഭിക്കുന്നത്. ഈ പ്രശ്നത്തെക്കുറിച്ച് നിലവിലുള്ള അറിവുകൾ ശേഖരിക്കുകയും, കൂടുതൽ പഠനം നടത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. തുടർന്ന്, ഈ പ്രശ്നത്തിന് ഒരു താൽക്കാലിക വിശദീകരണം അഥവാ അനുമാനം (Hypothesis) രൂപപ്പെടുത്തുന്നു. ഈ അനുമാനം പരീക്ഷിക്കാൻ കൃത്യമായ പരീക്ഷണങ്ങൾ ആസൂത്രണം ചെയ്യുകയും, നിയന്ത്രിത സാഹചര്യങ്ങളിൽ നടത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. പരീക്ഷണങ്ങളുടെ ഫലങ്ങളെ ശ്രദ്ധാപൂർവ്വം രേഖപ്പെടുത്തുകയും, വിശകലനം ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്നു. ഈ വിശകലനത്തിൻ്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ അനുമാനം ശരിയാണോ തെറ്റാണോ എന്ന് വിലയിരുത്തുന്നു. അനുമാനം ശരിയാണെങ്കിൽ, അത് ഒരു സിദ്ധാന്തമായി (Theory) വളരാനുള്ള സാധ്യതയുണ്ട്. എന്നാൽ, അനുമാനം തെറ്റാണെങ്കിൽ, പുതിയ അനുമാനങ്ങൾ രൂപപ്പെടുത്തുകയും, വീണ്ടും പരീക്ഷണങ്ങൾ നടത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. ഈ ആവർത്തിച്ചുള്ള പ്രക്രിയയിലൂടെയാണ് ശാസ്ത്രീയ അറിവ് മുന്നോട്ട് പോകുന്നത്.

ശാസ്ത്രീയ രീതിയുടെ പ്രധാനപ്പെട്ട ഒരു പ്രത്യേകതയാണ് പുനഃപരിശോധന (Peer Review). ഒരു ശാസ്ത്രജ്ഞൻ ഒരു പുതിയ കണ്ടെത്തൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്നതിനുമുമ്പ്, അതേ മേഖലയിലെ മറ്റ് വിദഗ്ദ്ധർ ആ കണ്ടെത്തലിൻ്റെ സാധുതയും കൃത്യതയും വിലയിരുത്തുന്നു. ഈ പ്രക്രിയ ശാസ്ത്രീയ അറിവിൻ്റെ വിശ്വാസ്യത ഉറപ്പാക്കുന്നു. തെറ്റായ വിവരങ്ങൾ പ്രചരിക്കുന്നത് തടയാനും ഇത് സഹായിക്കുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന്, ഒരു പുതിയ മരുന്നിനെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനം പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്നതിനുമുമ്പ്, മറ്റ് ഡോക്ടർമാരും ഫാർമക്കോളജിസ്റ്റുകളും ആ പഠനത്തിൻ്റെ രീതിശാസ്ത്രം, ഫലങ്ങളുടെ വിശകലനം എന്നിവ സൂക്ഷ്മമായി പരിശോധിക്കുന്നു. അവർക്ക് എന്തെങ്കിലും സംശയങ്ങളോ വിമർശനങ്ങളോ ഉണ്ടെങ്കിൽ, അത് പരിഹരിക്കാതെ ആ പഠനം പ്രസിദ്ധീകരിക്കില്ല.

ശാസ്ത്രീയ രീതിയുടെ മറ്റൊരു പ്രധാന ഘടകമാണ് വസ്തുനിഷ്ഠത (Objectivity). ഒരു ശാസ്ത്രജ്ഞൻ തൻ്റെ വ്യക്തിപരമായ ഇഷ്ടങ്ങളോ, വിശ്വാസങ്ങളോ, മുൻധാരണകളോ ഗവേഷണ ഫലങ്ങളെ സ്വാധീനിക്കാൻ അനുവദിക്കരുത്. പരീക്ഷണങ്ങൾ നടത്തുകയും ഫലങ്ങൾ വിശകലനം ചെയ്യുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ, ലഭ്യമായ തെളിവുകൾക്ക് മാത്രമേ പ്രാധാന്യം നൽകാവൂ. പക്ഷപാതമില്ലാത്ത രീതിയിലുള്ള നിരീക്ഷണങ്ങളും, കൃത്യമായ അളവുകളും, വ്യക്തമായ രേഖപ്പെടുത്തലുകളും ശാസ്ത്രീയ ഗവേഷണത്തിൻ്റെ അവിഭാജ്യ ഘടകങ്ങളാണ്.

ശാസ്ത്രീയ രീതി ലോകത്തെ മനസ്സിലാക്കാനും, പ്രശ്നങ്ങൾക്ക് പരിഹാരം കണ്ടെത്താനുമുള്ള ഒരു ശക്തമായ ഉപകരണമാണ്. പുതിയ സാങ്കേതികവിദ്യകളുടെ വികസനം, രോഗങ്ങൾക്കുള്ള ചികിത്സ കണ്ടുപിടിക്കുന്നത്, പരിസ്ഥിതി പ്രശ്നങ്ങളെക്കുറിച്ച് പഠിക്കുന്നത് തുടങ്ങി എല്ലാ മേഖലകളിലും ശാസ്ത്രീയ രീതിയുടെ സംഭാവനകൾ വിലപ്പെട്ടതാണ്. അതുകൊണ്ടുതന്നെ, ശാസ്ത്രീയ രീതിയെക്കുറിച്ചുള്ള അവബോധം എല്ലാവർക്കും ഉണ്ടായിരിക്കേണ്ടത് അത്യാവശ്യമാണ്.

ശാസ്ത്രജ്ഞന്മാരിലെ ശാസ്ത്രബോധം: ഒരു അപൂർവ്വ ഗുണം?

ശാസ്ത്രജ്ഞർക്കും വിവിധ മേഖലകളിലെ വിദഗ്ദ്ധർക്കും നല്ല ശാസ്ത്രബോധം ഉണ്ടായിരിക്കുമെന്ന് നമ്മൾ സ്വാഭാവികമായി കരുതും. കാരണം, അവർ ശാസ്ത്രം പഠിക്കുകയും, ശാസ്ത്രീയ രീതി ഉപയോഗിച്ച് ഗവേഷണം നടത്തുകയും ചെയ്യുന്നവരാണ്. എന്നാൽ, വാസ്തവം എല്ലായ്പ്പോഴും അങ്ങനെയായിക്കൊള്ളണമെന്നില്ല. വിമർശനാത്മകമായി ചിന്തിക്കാനും, തെളിവുകൾ വിലയിരുത്താനും, യുക്തിയുടെയും ശാസ്ത്രത്തിൻ്റെയും അടിസ്ഥാനത്തിൽ അറിവുള്ള തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കാനുമുള്ള കഴിവാണ് യഥാർത്ഥത്തിൽ ശാസ്ത്രബോധം. നിർഭാഗ്യവശാൽ, ശാസ്ത്രജ്ഞർക്കിടയിൽ പോലും ഈ ഗുണം അത്ര സാധാരണമായി കാണുന്നില്ല എന്നത് ഒരു യാഥാർത്ഥ്യമാണ്.

ഒരാൾ ഒരു പ്രത്യേക ശാസ്ത്രശാഖയിൽ വിദഗ്ദ്ധനാണെന്നതുകൊണ്ട് മാത്രം അയാൾക്ക് ജീവിതത്തിൻ്റെ മറ്റ് മേഖലകളെക്കുറിച്ചും ശാസ്ത്രീയമായ കാഴ്ചപ്പാടുണ്ടായിക്കൊള്ളണമെന്നില്ല. ഒരു ഡോക്ടർ മനുഷ്യ ശരീരഘടനയെക്കുറിച്ച് ആഴത്തിലുള്ള അറിവുള്ള ആളായിരിക്കാം. എന്നാൽ, ജ്യോതിശാസ്ത്രത്തെക്കുറിച്ചോ, പരിസ്ഥിതി ശാസ്ത്രത്തെക്കുറിച്ചോ അവർക്ക് യാതൊരു ധാരണയുമുണ്ടായിക്കൊള്ളണമെന്നില്ല. അതുപോലെ, ഒരു എഞ്ചിനീയർ കെട്ടിട നിർമ്മാണത്തിൽ വൈദഗ്ദ്ധ്യം നേടിയ ഒരാളായിരിക്കാം. പക്ഷേ, പരിസ്ഥിതിയുടെ സങ്കീർണ്ണമായ പരസ്പര ബന്ധങ്ങളെക്കുറിച്ച് അവർക്ക് അറിവുണ്ടായെന്ന് വരില്ല. ഓരോരുത്തരുടെയും വൈദഗ്ദ്ധ്യം അവരവരുടെ പഠനമേഖലയിൽ ഒതുങ്ങിനിൽക്കാനുള്ള സാധ്യതയുണ്ട്.

നമ്മുടെ വളർത്തലും, വിശ്വാസങ്ങളും, സാംസ്കാരികമായ ചുറ്റുപാടുകളും വിമർശനാത്മകമായി ചിന്തിക്കാനുള്ള നമ്മുടെ കഴിവിനെ കാര്യമായി സ്വാധീനിക്കും. ഉദാഹരണത്തിന്, ഒരു പ്രത്യേക അന്ധവിശ്വാസം നിലനിൽക്കുന്ന ഒരു കുടുംബത്തിലാണ് നിങ്ങൾ വളർന്നതെങ്കിൽ, അതിനെ ചോദ്യം ചെയ്യാൻ നിങ്ങൾക്ക് ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നിയേക്കാം. അതിനെ പിന്തുണയ്ക്കുന്ന ശാസ്ത്രീയ തെളിവുകൾ ഇല്ലെങ്കിൽ പോലും, ആ വിശ്വാസം നിങ്ങളുടെ മനസ്സിൽ ആഴത്തിൽ പതിഞ്ഞിരിക്കും. അതുപോലെ, ചില സാമൂഹികമായ സമ്മർദ്ദങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ സാംസ്കാരികമായ പ്രതീക്ഷകൾ കാരണം, വിദ്യാസമ്പന്നരായ വ്യക്തികൾ പോലും അവരുടെ ശാസ്ത്രീയമായ ചിന്താഗതിയെ താൽക്കാലികമായി മാറ്റിവെക്കാൻ നിർബന്ധിതരായേക്കാം. ഒരു പ്രത്യേക ഉൽപ്പന്നം ശാസ്ത്രീയമായി തെറ്റാണെന്ന് അറിഞ്ഞാൽ പോലും, ജോലിസ്ഥലത്തെ സമ്മർദ്ദം കാരണം അത് പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാൻ അവർ നിർബന്ധിതരായേക്കാം.

ഇന്നത്തെ ലോകത്തിൽ, ശാസ്ത്രം പലപ്പോഴും പണം, പദവി, അധികാരം എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഇത് ശാസ്ത്രത്തിൻ്റെ വാണിജ്യവൽക്കരണത്തിലേക്ക് നയിച്ചേക്കാം. അവിടെ ചില ശാസ്ത്രജ്ഞർ ശാസ്ത്രീയമായ സത്യസന്ധതയെക്കാൾ വ്യക്തിപരമായ നേട്ടങ്ങൾക്ക് പ്രാധാന്യം നൽകിയേക്കാം. ഒരു പ്രത്യേക മരുന്ന് പൂർണ്ണമായും സുരക്ഷിതമല്ലെങ്കിൽ പോലും, അതിനെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിന് പ്രതിഫലം ലഭിക്കുന്ന ഒരു ശാസ്ത്രജ്ഞൻ ഇതിന് ഉദാഹരണമാണ്. ഇത് ശാസ്ത്രീയ ഗവേഷണത്തിൻ്റെ വിശ്വാസ്യതയെയും, പൊതുജനങ്ങളുടെ ആരോഗ്യത്തെയും ദോഷകരമായി ബാധിക്കാം.

അപ്പോൾ, നമുക്ക് എങ്ങനെ ഒരു യഥാർത്ഥ ശാസ്ത്രബോധത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാൻ കഴിയും? അതിനുള്ള പ്രധാന മാർഗ്ഗം വിമർശനാത്മക ചിന്തയെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക എന്നതാണ്. അനുമാനങ്ങളെ ചോദ്യം ചെയ്യാനും, ലഭ്യമായ തെളിവുകളെ സൂക്ഷ്മമായി വിലയിരുത്താനും, യുക്തിപരമായ ചിന്തയിലൂടെ ശരിയായ നിഗമനങ്ങളിൽ എത്താനും നാം ആളുകളെ പഠിപ്പിക്കേണ്ടതുണ്ട്. വിദ്യാഭ്യാസത്തോടുള്ള നമ്മുടെ സമീപനത്തിൽ ഒരു അടിസ്ഥാനപരമായ മാറ്റം ഇതിന് ആവശ്യമാണ്. മനഃപാഠമാക്കുന്നതിന് പകരം, വിമർശനാത്മകമായ ചിന്തയ്ക്ക് പ്രാധാന്യം നൽകുന്ന ഒരു വിദ്യാഭ്യാസ സമ്പ്രദായം വളർത്തിയെടുക്കണം. വിമർശനാത്മക ചിന്തയുടെ ഒരു സംസ്കാരം വളർത്തുന്നതിലൂടെ, വ്യക്തികൾക്ക് മാത്രമല്ല, സമൂഹത്തിന് മൊത്തത്തിൽ പ്രയോജനകരമായ ഒരു ശാസ്ത്രബോധം നമുക്ക് വളർത്തിയെടുക്കാൻ കഴിയും.

ശാസ്ത്രബോധം വിമർശനാത്മക ചിന്തയും, ബൗദ്ധികമായ സത്യസന്ധതയും, തെളിവുകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള യുക്തിസഹമായ വാദങ്ങളോടുള്ള പ്രതിബദ്ധതയും ആവശ്യമുള്ള ഒരു അപൂർവ്വ ഗുണമാണ്. വിമർശനാത്മക ചിന്തയെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും, യഥാർത്ഥ ശാസ്ത്രബോധത്തെ പരിപോഷിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിലൂടെ, യുക്തിക്കും, തെളിവുകൾക്കും, ബൗദ്ധികമായ ജിജ്ഞാസയ്ക്കും പ്രാധാന്യം നൽകുന്ന ഒരു സമൂഹം നമുക്ക് സൃഷ്ടിക്കാൻ കഴിയും.